Bão Matmo Gây Ngập Lụt Liệu Tổ Mối Có Chết Không?

Thái Nguyên là tỉnh chịu thiệt hại do mưa lũ  nặng nề nhất của cơn bão Matmo, rất nhiều ngôi nhà bị ngập sâu trong nước, đê điều và điện lực bị hư hỏng nặng, nhiều tuyến giao thông bị chia cắt...Ngoài ra còn có các tỉnh bị mưa lũ ngập như Cao Bằng, Bắc Ninh, Ninh Bình, Lạng Sơn, Nghệ An, Tuyên Quang, Hà Nội và Sơn La. Theo kinh nghiệm hàng năm của công ty Anh Tuấn chúng tôi đã cung cấp dịch vụ diệt mối cho rất nhiều các công trình tại các tỉnh bị thiệt hại do mưa lũ của tháng 9 năm 2025. Mưa lũ gây thiệt hại nặng nề, loài mối cũng là một trong những loài côn trùng gây thiệt hại kinh tế cao hàng năm. Vậy cơn bão Matmo gây ngập lụt liệu tổ mối có chết không? Mối là loài côn trùng đặc biệt nguy hiểm, phong phú về loài, đa dạng về tác hại, sinh trưởng nhanh, khả năng thích ứng cao với điều kiện môi trường. Mối sinh sống và làm tổ trong lòng đất, rồi di chuyển xuống theo mạch nước ngầm để lấy nước vào mùa khô và dâng lên tránh úng vào mùa nũ. Đồng thời mối đào hang thành những hầm trong lòng đất, đường giao thông, đê điều, cầu cống, kho tàng, bến bãi...Chính vì thế theo kinh nghiệm của chúng tôi sau cơn mưa bão ngập úng năm 2008, tình trạng mối gây hại vẫn không giảm tại các tỉnh thành đông dân cư như Hà Nội. Điều đó chứng tỏ tổ mối khi ngập úng sẽ không bị chết. 

Sự thật về loài mối và tác hại của chúng sau ngập lũ

Mối là loài côn trùng xã hội, chúng sống thành từng tập đoàn với số lượng hàng triệu cá thể. Mối có khả năng đục xuyên vữa tường (nhờ chất axít có trong miệng với gốc bazơ có trong vữa tường) lên mối có thể di chuyển lên những độ cao lớn của các tòa chung cư, cùng với khả năng hoạt động ngày đêm không ngừng nghỉ và khả năng sinh sản vô hạn, nên chúng có thể phá hoại gây ra những thiệt hại lớn hàng năm như: chập cháy điện, sụt nền móng, nứt nở tường, phá hủy nhiều đồ vật trang trí bằng gỗ có giá trị, tài liệu quan trọng, quần áo,... 

Tác hại nghiêm trọng của loài mối khi leo lên công trình gây hại

Đại diện cho nhóm này là giống Coptotermes thuộc họ Rhinotermitidae. Tổ mối các loài này thường sống ở dưới mặt đất, có khi ở trong các tấm panen, tổ mối có liên hệ với nguồn nước và đất, không có vườn nấm, mối tiêu hóa gỗ trực tiếp với sự hỗ trợ của vi sinh vật trong ruột mối. Để phát hiện giống mối này, nhờ những đường mui của chúng đắp trên mặt tường hoặc đường đất đùn ra từ kẽ nứt, khuyết tật của gỗ, quan sát thấy đường mui màu thẫm, ẩm thường có mối bên trong đi lại, nếu đường mối khô, hoặc bong ra thì ít khi phát hiện có mối bên trong. Cũng có thể dùng búa, tuốc-nô-vít gõ vào gỗ phát hiện ra tiếng kêu bục bục sẽ dự đoán có mối. 

Mối gỗ ẩm bao gồm có mối vua, mối chúa, mối lính, mối thợ, mối non, mối cánh và trứng mối. Trong mỗi cá thể đều có chức năng và nhiệm vụ khác nhau.

- Mối vua và mối chúa thì có nhiệm vụ chính là sinh sản. Chúng chỉ nằm ở trong tổ và không di chuyển ra bên ngoài.

- Mối thợ chỉ đảm nhận nhiệm vụ kiếm thức ăn xây tổ làm đường mui, mớm thức ăn, chăm sóc mối non và vận chuyển trứng...để duy trì sinh sống trong quần thể mối.

- Mối lính có hàm trên phát đạt hoặc ống trán có khả năng tiết ra chất độc, nên vai trò của mối lính là kẻ bảo vệ quần thể mối, ngoài nhiệm vụ bảo vệ ra thì mối lính không tham gia xây dựng quần thể mối.

- Mối cánh ở trong tổ cho tới khi trưởng thành và sau đó bay giao hoan ra bên ngoài môi trường, sau khi bay giao hoan, rụng cánh đã ghép đôi và sinh sản gọi là mối vua và mối chúa nguyên thủy, chúng là kẻ sáng lập đầu tiên một quần thể mối, cho nên quần thể mối phần lớn có đẳng cấp này.

Chính vì vậy nếu muốn tiêu diệt được tổ mối tận gốc thì chúng ta phải diệt được mối chúa (cá thể duy nhất có khả năng sinh sản). Mưa bão ngập úng thì tổ mối vẫn có khả năng cao sống sót.

Mẹo phát hiện dấu hiệu có mối sớm nhất khi mùa lũ đi qua 

Để diệt mối và phòng chống mối hiệu quả trong các công trình xây dựng, nhà của, kho tàng thì việc đầu tiên là điều tra khảo sát để phát hiện mối trong các công trình, để từ đó đưa ra phương pháp diệt mối và phòng mối một cách hợp lý. Trong công trình có thể phát hiện một giống, nhưng cũng có thể phát hiện ra nhiều giống mối trong cùng một thời điểm điều tra. Theo kết quả điều tra mối ở Việt Nam thì mối phá hoại nghiêm trọng đối với các công trình xây dựng và nhà cửa.

Khác với côn trùng cánh cứng, mối thuộc bộ cánh đều (cánh bằng) Isoptera, mối có biến thái không hoàn toàn, chỉ có 3 giai đoạn biến thái là trứng, ấu trùng và mối trưởng thành. Mối là côn trùng có tổ chức xã hội và đàn mối trưởng thành có những đẳng cấp: Mối vua, mối chúa, mối lính, mối hậu bị...mỗi đảng cấp có chức năng khác nhau.

Nếu căn cứ vào thức ăn, phương thức lấy thức ăn, nơi ở của mối,...thì có thể chia mối phá hoại công trình xây dựng ra làm ba nhóm, để thuận tiện cho việc diệt mối và phòng mối.

1. Mẹo phát hiện dấu hiệu có mối gỗ ẩm (còn gọi là mối nhà)

Đại diện cho nhóm này là giống Coptotermes thuộc họ Rhinotermitidae. Tổ mối các loài này thường sống ở dưới mặt đất, có khi ở trong các tấm panen, tổ mối có liên hệ với nguồn nước và đất, không có vườn nấm, mối tiêu hóa gỗ trực tiếp với sự hỗ trợ của vi sinh vật trong ruột mối. Để phát hiện giống mối này, nhờ những đường mui của chúng đắp trên mặt tường hoặc đường đất đùn ra từ kẽ nứt, khuyết tật của gỗ, quan sát thấy đường mui màu thẫm, ẩm thường có mối bên trong đi lại, nếu đường mối khô, hoặc bong ra thì ít khi phát hiện có mối bên trong. Cũng có thể dùng búa, tuốc-nô-vít gõ vào gỗ phát hiện ra tiếng kêu bục bục sẽ dự đoán có mối.

Dấu hiệu nhận biết nhà có mối gỗ ẩm gây hại sớm nhất

2. Mẹo phát hiện có mối gỗ khô

Trong nhóm này điển hình là giống mối gỗ khô (Crytotermes) thuộc họ Kalotermitidae hại gỗ nghiêm trọng. Giống mối gỗ khô làm tổ trong gỗ đã khô và lấy thức ăn trong tổ mà nó sống, tổ mối không có đường mui, không có liên hệ với nguồn nước và đất, trong tổ mối không có vườn nấm và tiêu hóa gỗ trực tiếp nhờ vi sinh vật trong ruột mối. Lỗ vũ hóa là những lỗ tròn đơn giản, bình thường bị bịt kín, khi vũ hóa hoặc lúc tống phân ra ngoài, mối gậm vứt bỏ chất bịt kín ấy đi.

Dựa vào phân mối thải ra của giống mối này mà chúng ta phát hiện ra mối gỗ khô, phân của giống mối này chất lại thành đống cát, từ đỉnh đống cát này chiếu thẳng đứng lên phía trên có cấu kiện gỗ ta sẽ phát hiện ra tổ mối gỗ khô, phân mối là những viên hình tròn, rời nhau như hạt kê, rất dễ phát hiện.

3. Mẹo phát hiện có mối đất

Đại diện của phân nhóm này là các giống Odontotermes thuộc họ Termitidae. Các loài trong phân nhóm này thường ăn các loại gỗ đã mục một phần và loại nấm có ở vườn nấm trong tổ mối, đường mui to có khi liên kết với nhau thành mảng lớn, tổ mối có nắp phòng đợi bay, tổ mối của nhóm này có khi nằm chìm sâu trong lòng đất nên rất khó phát hiện, nhưng cũng có khi nổi trên mặt đất hoặc có khi nửa nổi nửa chìm rất dễ phát hiện, trong khi khảo sát chúng ta cần chú ý như sau:

Nếu tổ mối có nắp phòng đợi bay thì tìm và đánh dấu nơi xuất hiện nắp phòng đợi bay, khi cần đào tổ mối này thì từ nắp phòng đợi bay mà đào để tìm đến tổ chính. Chú ý là nắp phòng đợi bay thường xuất hiện vào tháng 2 đến tháng 6, có khi sớm hơn, có khi muộn hơn thùy theo loài và khi hậu từng nơi, cần phải đnahs dấu vì sau cơn mưa nắp phòng đợi bay có thể mất đi.

Khi đã phát hiện được tổ mối thì đào hoặc khoan lỗ, rồi bơn thuốc phòng chống mối hoặc xông hơi để diệt đàn mối. 

Quy trình 6 bước diệt mối tận gốc tại nhà sau mùa lũ

- Bước 1: Điều tra khảo sát

Điều tra khảo sát để phát hiện những nơi đang có mối hoạt động và phân loại mối thuộc nhóm mối nào để có phương pháp phòng trừ thích hợp, nếu không phân loại được thì gửi về cơ quan có chuyên môn sâu về lĩnh vực này giúp đỡ để phân loại mối chính xác, đưa ra phương án xử lý phù hợp và kết quả diệt mối đạt chất lượng cao nhất.

- Bước 2: Đặt hộp nhử mối vào các vị trí mối đang hoạt động.

- Bước 3: Khi mối tập trung vào các hộp nhử nhiều, phun thuốc diệt mối hoặc vào các hộp nhử mối hoặc đặt bả. Sau đó, thả cho mối lính, mối thợ chạy về tổ, đem thuốc độc về lây bệnh cho toàn bộ hệ thống tổ dưới lòng đất nhằm tiêu diệt mối vua và mối chúa (con duy nhất có khả năng sinh sản). 

Phun thuốc diệt mối lây truyền phải tránh ngày mưa bão

- Bước 4: Thu dọn, tiêu hủy hộp nhử.

- Bước 5: Kiểm tra kết quả diệt mối, nghiệm thu và thanh lý hợp đồng.

Sau khi phun thuốc diệt mối được khoảng 5 - 7 ngày, tiến hành thu dọn hộp nhử mối và đem tiêu hủy. Nếu kiểm tra các khu vực đã được xử lý mà không thấy còn mối thì coi như tổ đã được tiêu diệt hoàn toàn.

Kết quả nghiên cứu cho thấy "diệt mối theo phương pháp lây nhiễm chất độc hóa học" đã được ứng dụng trong sản xuất nhiều năm nay để diệt mối nhà (Coptotermes) có trong hàng ngàn công trình xây dựng nhà tạm, nhà cấp bốn, nhà tầng, cơ quan, công ty, chung cư cao tầng và các viện bảo tàng...tại thị xã Kim Bảng

- Bước 6: Phun thuốc phòng chống mối

Sau khi diệt mối xong, tiến hành phun thuốc phòng, chống mối vào các khu vực vừa xử lý diệt mối, đồng thời phun thuốc vào các khuôn, khe cửa và một số vị trí ẩm thấp, kín gió, thiếu ánh sáng của khu vực xử lý nhằm diệt trừ trực tiếp các ấu trùng mối còn sót lại, đồng thời, ngăn chặn sự xâm nhập của mối từ nơi khác tới và từ dưới lòng đất chui lên. 

Bài viết hữu ích về loài mối:

Mối thợ dính thuốc diệt mối, mối chúa chết không lối thoát

Tại sao mối lại leo nên nóc nhà gây hại?

Tại sao không cần phải diệt trực tiếp mối chúa?

Vì sao mối gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng?

Vì sao tự diệt mối lại gây tốn kém?

Tổ mối nằm ở đâu?

Nằm mơ thấy mối đánh số mấy?

Nằm mơ thấy con mối là điềm gì?

Nằm mơ thấy con chuột đánh số mấy?

Nằm mơ thấy con muỗi đánh số mấy?

Nằm mơ thấy con gián đánh con gì?

Nằm mơ thấy con rết đánh số mấy?

==============================================

Liên hệ tư vấn, diệt mối tận gốc:

Công Ty TNHH Kinh Doanh Dịch Vụ Diệt Mối Anh Tuấn

Địa chỉ: Số 9 ngõ 181 Xuân Thủy - Cầu Giấy - Hà Nội

Điện thoại (Zalo): 0979 48 48 55

Email: tranvankhang201981@gmail.com

Website: www.dietmoianhtuan.com