Tại Sao Mối Lại Leo Lên Nóc Nhà Gây Hại?

Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, có khí hậu nóng ẩm nên chịu ảnh hưởng rất mạnh của các sinh vật hại, trong đó đặc biệt nguy hiểm là mối. Mối là sinh vật phong phú về loài, đa dạng về tác hại, sinh trưởng nhanh, khả năng thích ứng cao với điều kiện môi trường. Mối rất thích ăn đồ nội thất gỗ, đó là những đồ có giá trị kinh tế cao. Chính vì vậy các nhà nghiên cứu về các loài côn trùng gây hại cho biết, trong các loại côn trùng gây hại thì mối là loài côn trùng gây hại nguy hiểm nhất đối với các công trình xây dựng tại Việt Nam như: nhà ở, công ty, cơ quan, khu di tích, kho tàng, khu lưu trữ tài liệu, kho hàng hoá, kho tàng,...Rất nhiều khách hàng vẫn đang hiểu sai về loài mối và nghĩ rằng mối chỉ sống dưới đất hay chúng có sẵn trong các đồ nội thất khi bạn mua về, nhưng thực tế mối sống dưới lòng đất. Tổ của mối cách mặt đất khoảng 1,2 - 1,5m, sau khi dưới đất khan hiếm thức ăn thì chúng sẽ leo lên các công trình xây dựng để lấy thức ăn. Nguồn thức ăn mà mối yêu thích lại chính là gỗ. Vì vậy tại sao mối lại leo nên nóc nhà gây hại? Chúng tôi sẽ nói rõ nguyên nhân và cách phòng tránh trong bài viét này để khách hàng có thể tham khảo.

Đặc điểm sinh học giúp mối leo nên nóc nhà gây hại

Mối là loài côn trùng xã hội, chúng sống thành từng tập đoàn với số lượng hàng triệu cá thể. Mối có khả năng đục xuyên vữa tường (nhờ chất axít có trong miệng với gốc bazơ có trong vữa tường) lên mối có thể di chuyển lên những độ cao lớn của các tòa chung cư, cùng với khả năng hoạt động ngày đêm không ngừng nghỉ và khả năng sinh sản vô hạn, nên chúng có thể phá hoại gây ra những thiệt hại lớn hàng năm như: chập cháy điện, sụt nền móng, nứt nở tường, phá hủy nhiều đồ vật trang trí bằng gỗ có giá trị, tài liệu quan trọng, quần áo, sập nóc nhà...

1. Mối có thể di chuyển với tốc độ cao trong đường mui

Mối là loài côn trùng gây hại rất nguy hiểm chúng có thể đi với vận tốc 60m/giờ. Khi mối lên khỏi mặt đất thì mối sẽ đắp những đường mui đất nhỏ như cái đũa, bên trong đường mui rỗng như một cái hầm nhỏ để chúng di chuyển. Đường mui mà mối đắp là một đường kín và không có khe hở bởi chúng sợ ánh sáng và nhiệt độ của tổ mối có tính ổn định rất cao. Chính vì vậy khi mối leo lên tận nóc nhà chỉ bằng các đường mui đất đó mà không ai có thể nhìn thấy.  

Mối đắp đường ống bùn để leo lên nóc nhà gây hại

2. Nguồn thức ăn mà mối tìm kiếm

Mối sử dụng rất nhiều loại thức ăn, nhưng thức ăn chủ yếu của mối là thực vật (gỗ...) hoặc các vật liệu có gốc xen-lu-lô như giấy, vải, len, dạ có khi cả trứng mối, thậm chí khi khan hiếm thức ăn chúng ăn cả da, xác động vật thậm chí cả mối non (Nguyễn Đức Khảm 1976).

Tuy nhiên trong quá trình kiếm thức ăn mối phá hoại nhiều loại vật liệu khác nhau như cao su, kim loại mỏng, vữa xi măng mác thấp và những thứ khác.

Thực tế chúng chỉ tiêu hóa được xen-lu-lô sản phẩm của gỗ như giấy là thức ăn chúng ưa thích bởi giấy gần như hoàn toàn bắng xen-lu-lô.

Khi đi kiếm ăn mối đi trong các đường mui do mối xây dựng đảm bảo an toàn cho mối. Đường mui thường ẩm, nếu khô hoặc bị bong ra nghĩa là mối đã bỏ đi nơi khác kiếm ăn. Việc nuôi dưỡng đàn mối chủ yếu là do mối thợ đảm nhận. Thoạt nhiên thức ăn qua miệng vào ruột, trong ruột mối có vi khuẩn sản xuất ra enzyme tiêu hóa được xen-lu-lô mặc dù mối là côn trùng thân mềm nhưng răng của chúng cứng hình răng cưa như mũi giáo có thể cắn đứt những mẩu gỗ rất nhỏ. Những loại mối này không ăn cây sống trừ mối Formosan. 

Vậy những nơi cao hơn như xà gồ mái nhà, trần nhà, kèo cột gỗ sẽ đều bị mối tìm đến bởi đó là nguồn thức ăn mà mối rất yêu thích.

3. Khả năng loài mối sinh sản và phát triển

Mối cánh trưởng thành sau khi bay giao hoan, rụng cánh đã ghép đôi và sinh sản gọi là mối vua và mối chúa nguyên thủy, chúng là kẻ sáng lập đầu tiên một quần thể mối, cho nên trong quần thể mối phần lớn có đẳng cấp này. Đặc điểm về mặt hình thái, màu sắc của thân hơi thẫm và rắn hơn, có mắt kép và mắt đơn phát triển, mặt lưng ngực giữa và ngực sau còn giữ lại vẩy cánh, sức sinh sản lớn.

Phần lớn trong một quần thể mối chỉ có một đôi mối vua và mối chúa nguyên thủy, nhưng cũng có trường hợp có 2 hoặc có 3 đôi mối vua và mối chúa: ví dụ - Giống mối đất Odontotermes và Macrotermes thường có hiện tượng này. Loài mối đen Odontotermes formosanus Shiraki thì hiện tượng nhiều mối vua và mối chúa trong một quần thể đồng nhất là rất phổ biến, có khi nhiều đến 5 vua 8 chúa, trong đó thường đếm được mối vua ít hơn mối chúa. Cái đó có thể là kết quả của hiện tượng mối vua chết sớm hoặc sự trốn chạy của mối vua khi xây dựng tổ mối, hiện tượng này còn chưa khẳng định. Mỗi một tổ mối có thể chứa đến hàng vài triệu con, việc mối leo lên nóc nhà là đoạn đường khá đơn giản.

Nguyên nhân xuất hiện mối leo lên nóc nhà gây hại

Nguyên nhân 1: Công trình không được phòng mối trước khi xây dựng

Khi bắt đầu xây dựng nếu không phòng mối sẽ bị mối xâm nhập vào công trình xây dựng bằng 2 con đường chính.

- Thứ nhất là thông qua những đường mối lộ ra hoặc đường ngầm là những cầu nối dẫn mối từ tổ mối đến những vật thể bị hại trong công trình xây dựng.

- Thứ hai là trong mùa bay giao hoan của mối cánh hàng năm, những con mối cánh bay đến trên những vật thể bị hại rồi chúng rụng cánh, ghép đôi giao phối, làm tổ, sinh sản và phá hại công trình xây dựng. Vì vậy việc phòng mối cho công trình bắt đầu xây dựng là một vấn đề hết sức cấp bách và hiệu quả.

Hình ảnh thực tế mối leo lên nóc nhà gây hại

Nguyên nhân 2: Sót mảnh cốt pha vụn trong quá trình xây dựng

Khi san lấp nền nhà hay móng xây dựng công trình lớn, nhỏ cần phải làm sạch nền móng, vứt bỏ những sản phẩm có nhuồn gốc từ thực vật và những chất hữu cơ khác mà mối thích ăn, diệt những tổ mối khi phát hiện thấy trong khi san lấp móng nền bằng các hóa chất hữu hiệu.

Nguyên nhân 3: Mối xâm nhập qua đường lây nhiễm.

Mối từ các vật dụng bị nhiễm mối ở những nơi khác hoặc mối lây từ nhà này sang nhà khác.