Mọt gỗ thường được dùng để chỉ những côn trùng cánh cứng hại gỗ là rất chung ,không chỉ một loại mọt gỗ cụ thể nào .Trên thực tế mọt gỗ là một loài côn trùng cánh cứng hại gỗ gồm rất nhiều họ giống và loài ,mà đặc trưng hình thái và đặc tính sinh học giữa chúng rất khác nhau :Lymexilonidae ,Củculionidae ,Cerambycidae, Elateridae, Buprestidae, Scolytidae, Platypodidae, Anobiidae, Lictidae và Bostrychidae. Trong tài liệu này chúng tôi không có điều kiện trình bày tất cả các họ mọt kể trên , mà chỉ giới thiệu 6 họ cánh cứng hại gỗ thường thấy ở nước ta đã phát hiện và nghiên cứu ở mức độ khác nhau: Lyctidae, Bostrychidae, Anobiidae, Cẻambicidae, Scolytidae, Platypodidae. Trong mỗi họ sẽ giới thiệu sơ bộ về lịch sử nghiên cứu, sinh học, phân bố, hình thái và phương pháp phòng trừ.
Về phần định loại và mô tả loài sẽ giới thiệu các bảng khóa định loại cho các họ , các phân họ, các giống và các loài .Theo thống kê chưa đầy đủ "mọt gỗ" côn trùng cánh cứng hại gỗ ở nước ta có đến hàng 1000 loài ,trong số mọt gỗ đó ,tác hại của chúng ở mức độ nghiêm trọng khác nhau, nên ở đây sẽ chú ý mô tả những loại hại gỗ nghiêm trọng hoặc tương đối nghiêm trọng đối với gỗ sau khi khai thác ,và đặc biệt chú ý đến những nọt hại gỗ đã khô, còn đối với mọt hại gỗ tươi sau khi khai thác thì sẽ mô tả một số loài điển hình, các loài mọt gỗ hại cây đứng chưa khai thác thì mới nghiên cứu giản lược.
Trong tài liệu này căn cứ vào đặc trưng hình thái bên ngoài của mọt gỗ trưởng thành để định loại và xây dựng các bẳng khóa định cho họ ,phân họ, giống và loài.
1 . Họ mọt dài : gây hại đối với những loại gỗ khúc ở rừng ,gỗ dùng trong xây dựng ,tre ,gỗ đung trong trang trí nội thất ,cũng có khi tấn công vào những cây gỗ sinh trưởng yếu ,cây bị bão làm đổ ,cây bị tổn thương về cơ giới .Nhưng mọt gỗ tấn công mạnh nhất vào những cây gỗ sau khi khai thác còn để ở các bãi gỗ trong rừng hoặc gần rừng .
2 .Họ mọt cám : Họ mọt cám có số lượng không nhiều ,mọt trưởng thành có thân hình nhỏ bé ,bẹt (dẹt) nhưng có tác hại chúng gây ra lại rất lớn ,nhất là các nước nhiệt đới và á nhiệt đới như nước ta .Họ mọt này không phá hoại cây còn sống ,chúng chỉ phá hoại gỗ đã khô dùng trong xây dựng ,gỗ dùng trang trí nội thất trong ga đình .
3 .Họ mọt gỗ ôvan Anobiidae : Mọt gỗ ôvan là loại côn trùng cánh cứng (Coleoptera) nhỏ bé có họ hàng gần gũi với họ mọt dài và họ mọt cám .Mọt gỗ có dạng hình trụ hoặc hình trứng .Không bẹt như họ mọt cám .Tấm lưng ngực trước phát triển ,lên nhìn từ trên xuống không thấy đầu hoặc chỉ nhìn thấy một phần của đầu .Râu đầu có 11 đốt 3 đốt cuối phình to ra ,nhưng chùy râu dài .Mọt trưởng thành có kích thước từ 1,8 đến 7,0mm .
4 .Họ mọt vỏ ,gỗ Scolytidae (lpidae) : Mọt hại vỏ ,gỗ chủ yếu là hại vỏ cây ,một số giống đục vào trong gỗ ,một số giống hại hạt quả cây (hại hạt cà phê ,vỏ cây) ...Họ mọt vỏ ,gỗ này này thường xâm nhập vào những cây sinh trưởng yếu ,những cây bị va chạm vế cơ giới hoặc bị hỏa hoạn ,cá biệt có những cây khỏe cũng bị xâm nhập phá hại ,chúng phân bố khắp các châu lục ,nhất làc các vùng nhiệt đới vàc á nhiệt đới ,mọt vỏ ,ggoox có kích thước nhỏ từ 01 đến 12mm .
5 .Họ mọt gỗ chân dài Platypodidae : Mọt gỗ chân dài là một trong những côn trùng cánh cứng hại gỗ ở rừng nhiệt đới rất nghiêm trọng .Chính họ mọt gỗ này khi xâm nhập vào gỗ tạo thành những đường hang ngoằn ngèo làm giảm giá trị của gỗ .
Ở nước ta ,gỗ sau khi khai thác nếu chưa vận xuất vận chuyển ra khỏi rừng ngay sẽ bị mọt ,nấm tấn công trong đó có mọt gỗ chân dài .Theo thống kê của Tổng cục Lâm Nghiệp nay là Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn thì gỗ trụ mỏ khai thác ở khu 4 cũ năm 1964 vận chuyển bằng đường thủy ra đến mỏ than Quảng Ninh đã hư hỏng mất 60-65%,do nấm và mọt gây ra .Tác hại của mọt gỗ này gây ra lớn cho nghành chế biến khai thác và sử dụng gỗ .
6 .Họ xén tóc Cerambycidae : Họ xén tóc gồm những côn trùng cánh cứng và có số loài tương đối lớn khoảng >20.000 loài ,kích thước của xén tóc biến đổi rất lớn ,dài từ 2-110mm ,rộng 1-35mm .Họ xén tóc gồm những côn trùng đa thực ,sâu non củac chúng sống phần lớn trong thân cây đứng và trong gỗ sau khi chặt hạ ,nên thiệt hại của chúng gây ra cho nghành nông lâm nghiệp hàng năm rất lớn .Việc nghiên cứu xén tóc là cần thiết dặc biệt là cá loài xén tóc hại cây và gỗ nghiêm trọng để trên cơ sở đó có biện pháp phòng trừ chúng một cách có hiệu quả .
1 .Phương pháp diệt họ mọt dài
Đối với mọt dài có một đặc tính sinh học khác với các họ côn trùng cánh cứng khác là :Cả sâu non và mọt trưởng thành đều đục gỗ và tiêu hóa lượng gỗ mà chúng đã đào ra .Ngoài chất đường và bột có trong gỗ là thức ăn chính của mọt dài cần cần thiết cho cả sâu non và mọt trưởng thành ,mọt dài còn có khả năng tiêu hóa được xen-lu-lô .Những đặc tính sinh học này có quan hệ đến phương pháp phòng trừ mọt dài .Việc phòng trừ mọt dài có nhiều phương pháp ở đay chỉ sin đề cập đến 2 phương pháp đơn giản .
+ Phương pháp phòng trừ kỹ thuật
Phương pháp này không cần dùng đến hóa chất độc hại mà ngâm gỗ ,tre xuống nước tròg thời gian 6 tháng đến 1 năm ,để các vi sinh vật phân giải lượng đường và bột là thức ăn chính của mọt dài ,trong gỗ lúc này còn chất xen-lu-lô là chính ,mọt dài không thể chỉ dùng riêng chất xen-lu-lô để phát triển được .
Ngâm gỗ ,tre xuống ao hồ làm cho thức ăn chính của mọt dài là đường và bột bị phân giải ,không những phòng được sự xâm nhập của mọt dài mà còn phòng được cả xén tóc hại gỗ nữa .Phương pháp bảo quản này cần ngâm gỗ ,tre trong thời gian dài ,thường áp dụng ở các vùng nông thôn ,vùng xâu ,vùng xa chưa có điều kiện bảo quản bằng hóa chất .
Dùng các loại gỗ có đường kính mạch gỗ nhỏ (gỗ mịn) làm cho mọt gỗ không đặt trứng vào mạch gỗ được ,cũng bị hạn chế sự xâm nhập và phá hoại của mọt dài ở mức độ nhất định .
+ Phương pháp bảo quản bằng hóa chất
Để ngăn ngừa mọt dài tấn công vào gỗ có thể dùng các loai thuốc bảo quản gỗ như LN-3 với nồng độ 7% ;XM-5A 7% ;XM 5B 7% ngâm thường với thời gian 48 - 72 giờ ,có thể phòng được mọt dài xâm nhập vào gỗ ở trong các công trình xây dựng .
Khi mọt dài xâm nhập vào gỗ thì việc diệt khó khăn hơn ,tốn kém hơn mà kết quả lại có phần hạn chế .Trong thường hợp mọt dài đã xâm nhập vào gỗ có thể dùng thuốc BQG-1 ,để quét ,phun lên gỗ ,hoặc bơm trực tiếp vào các lỗ mọt để diệt chúng với lượng thuốc 350g/mét vuông .
2 .Phương pháp diệt họ mọt cám
Căn cứ vào đặc tính sinh học của mọt cám có thể phòng trừ chúng bằng kỹ thuật và hóa học
+ Kỹ thuật diệt mọt cám
Chọn các loại gỗ có đường kính mạch gỗ nhỏ ,chọn gỗ lõi để dùng mà không cần phải xử lý hóa chất cũng có thể ngăn ngừa đươc mọt ,trong trường hợp gỗ đem sử dụng lẫn gỗ giác thì nhất thiết phải xử lý hóa chất thì mới ngăn ngừa được mọt cám phá hại .
+ Dùng thuốc hóa học để diệt mọt cám
Dùng thuốc bảo quản gỗ BQG-1 để phun hoặc quét lên bề mặt gỗ đã được gia công hoàn chỉnh .Với lượng thuốc 350g/mét vuông đối với gỗ dùng trong gia đình ,hoặc dùng thuốc celcure với nồng độ 7% với thời gian ngâm 48 - 72 giờ để bảo quản gỗ dùng trong xây dựng .
3 . Phương pháp diệt họ mọt vỏ ,gỗ
Đối với mọt chỉ hại vỏ cây thì sau khi chặt hạ có thể bóc vỏ cây và phun thuốc phòng trừ mọt ,nấm mục ,còn đối với mọt hại gỗ gián tiếp thì phòng trừ chúng giồng như phòng mọt gỗ chân dài .
4 . Phương pháp diệt họ mọt gỗ chân dài
+ Diệt mọt gỗ chân dài bằng xử lý kỹ thuật
Hong ,phơi làm cho gỗ xẻ nhanh khô là một trong những biện pháp xử lý kỹ thuật để diệt trừ mọt gỗ .Ván gỗ trám trắng có dộ ẩm khi mới xẻ là 85,4%,vạng trứng 92,4% và sau sau là 89,3%thì mọt gỗ chân dài đến xâm nhập ,sau 20-24 ngày ẩm độ giảm xuống :trám trắng 34,8% ,vạng trứng 35.1% và sau sau là 31,1% bình quân là 33,6% (34%)ở ẩm độ này mọt gỗ không xâm nhập vào gỗ .
+ Diệt mọt gỗ chân dài bằng hóa học
Tẩm cây đứng : tẩm cây đứng là đưa hóa chất bảo quản gỗ vào cây đang còn sống ,bằng biện pháp này ,dùng LN-1:4% với lương thuốc bột :5-7kg/mét khối có số lượng lỗ mọt xâm nhập :40-30.1 lỗ/1000cm2 ,độ sâu đường hang mọt giới hạn từ 4,08-2,66cm cũng như đối với CuSO4 : 40% với lượng thuốc bột : 5-7km3 ,số lỗ mọt nhập 34,1-13,5 lỗ/1000cm2 và đường hang của mot giới hạn bởi độ sâu 3,85-1,56cm .
5 . Phương pháp diệt họ xén tóc
Khó có thể tìm một phương pháp chung để phòng trừ cho các loài xén tóc ,ở đây chỉ nêu một số phương pháp phòng trừ xén tóc gỗ khô và gỗ sau khi chặt hạ còn để ở rừng ,nhất là các loài hại gỗ nghiêm trọng .
- Đối với xén tóc hại vỏ và gỗ sau khi khai thác ,điển hình trong nhóm xén tóc này là Bactocerra rubus ,lúc đầu xén tóc đẻ trứng dưới các vỏ cây ,sâu non mới nở ăn vỏ cây đến tuổi 2-3 của sâu non mới ăn vào gỗ .
- Phòng trừ kỹ thuật : Đối với gỗ ,dùng trong xây dựng không cần giữ vỏ thì bóc vỏ là phương pháp tốt nhất để làm mất nơi đẻ trứng của xén tóc .
- Phòng trừ hóa học :
+ Đối với gỗ dùng trong xây dựng đã bóc vỏ và gỗ dùng làm gỗ dán cần giữu vỏ tươi có thể dùng BQG-1 quét với lượng thuốc 300g/m3 để ngăn ngừa xén tóc và các loại mọt khác .
+ Đối với gỗ dùng ngoài trời
1. Chế độ ăn của mọt
Cho đến nay chúng ta cũng biết tương đối đầy đủ về họ mọt dài ,đây là những con mọt ăn gỗ thật sự ,nó khác với mọt gỗ chân dài Platypodidae và tộc Xylcborinisoongs bằng những sợi nấm mà mọt mẹ trong quá trình đào hang để đẻ trứng đã đem bào tử về cấy ở vách hang .Họ mọt dài có ảnh hưởng lớn đến kinh tế rừng. Vì rằng nó trực tiếp làm hư hỏng đối với những cây gỗ mềm và phần gỗ giác đối với gỗ có giác lõi phân biệt , gỗ dùng để trang trí nội thất trong gia đình như bần, ghế, giường, tủ, ván ốp tường, và đồ dùng bằng tren nứa,...Họ mọt dài thường xâm nhập vào những cây gỗ có chất lượng tốt ,chưa bị nấm ,mục phá hoại.
2. Vòng đời của họ mọt dài
Vòng đời của họ mọt dài có sự khác nhau tùy theo từng loài , thòi gian để hoàn thành một vòng đời ngắn nhất trong vòng 2 đến 5 tháng và tối đa có thể kéo dài tới 2 năm .Mọt xâm nhập vào gỗ trám trắng ở Lập Thạch - Vĩnh Phúc năm 1967, thời gian để hoàn thành một vòng đời là một năm ,trong khi đó loài mọt tre xâm nhập vào tre ngà cũng tại Lập Thạch - Vĩnh Phúc trong cùng một thời điểm thì thời gian để hoàn vòng đời trong khoảng thời gian 3 tháng ,mỗi năm có 4 - 5 vòng đời .Thời gian bay của mọt dài diễn ra vào đầu mùa xuân ,trong xuất mùa hè và mùa thu ,mùa đông ít hoạt động.
Dịch vụ diệt mối mọt hại gỗ tận gốc hiệu quả đang là vấn đề cần thiết nhất hiện nay .Chúng phá hủy rất nhiều cây trồng ,đồ nội thất bằng gỗ ,gỗ sau khi khai thác ,gỗ đã khô ở mức nghiêm trọng .
Chúng tôi hàng năm diệt mọt gỗ cho rất nhiều công trình lớn nhỏ bị mọt xâm hại ,ở khắp cả nước :
+ Diệt mọt gỗ cho nhà ở, công ty, cơ quan, khách sạn, bệnh viện, trường học, khu di tích,...
+ Diệt mối tận gốc
+ Phòng chống mối cho công trình xây dựng
+ Diệt côn trùng gây hại như muỗi, kiễn, gián, chuột,...
+ Cung cấp thuốc diệt mối và côn trùng chính hãng
+ Cung cấp hộp nhử mối chất lượng cao
+ Phun khử khuẩn cho nhà ở , trường mầm non, khách sạn, nhà hàng,...
Chúng tôi chuyên xử lý mọt gỗ tại khắp các quận ,huyện tại Hà Nội : Diệt mọt gỗ tại Cầu Giấy ,diệt mọt gỗ tại Hoàn Kiếm, diệt mọt gỗ tại Đống Đa, diệt mọt gỗ tại Ba Đình, diệt mọt gỗ tại Hai Bà Trưng, diệt mọt gỗ tại Hoàng Mai, diêt mọt gỗ tại Thanh Xuân, diệt mọt gỗ tại Long Biên, Diệt mọt gỗ tại Nam Từ Liêm, diệt mọt gỗ tại Bắc Từ Liêm, diệt mọt gỗ Tây Hồ, diệt mọt gỗ tại Cầu Giấy, diệt mọt gỗ tại Hà Đông ,diệt mọt gỗ tại Đông Anh ,diệt mọt gỗ tại Mê Linh ,diệt mọt gỗ tại Gia Lâm và các tỉnh trong cả nước .
Mọi chi tiết xin liên hệ:
Trung tâm diệt mối và côn trùng Anh Tuấn
Địa chỉ : Số 9 ngõ 181 Xuân Thủy - Cầu Giấy - Hà Nội
Điện thoại :0979484855
Website ; dietmoianhtuan.com
Email : tranvankhang201981@gmail.com
Xem thêm: Diệt mối, phòng mối, diệt côn trùng, phun khử khuẩn, diệt mọt hại gỗ tận gốc hiệu quả