Họ Mọt Gỗ Chân Dài Platypodidae

Họ mọt gỗ chân dài Platypodidae 

Mọt gỗ chân dài: Platypodidae (Coleoptera) là một trong những côn trùng cánh cứng hại gỗ ở rừng nhiệt đới rất nghiêm trọng. Chính họ mọt gỗ này khi xâm nhập vào gỗ tạo thành những đường hang ngoằn nghèo làm giảm giá trị sử dụng gỗ.

Ở nước ta, gỗ sau khi khai thác nếu chưa vận xuất vận chuyển ra khỏi rừng ngay sẽ bị mọt, nấm tấn công trong đó có mọt gỗ chân dài Platypodidae. Theo thống kê của Tổng cục Lâm nghiệp nay là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thì gỗ trụ mỏ khai thác ở khu 4 cũ năm 1964 vận chuyển bằng đường thủy ra đến mỏ than Quảng Ninh đã hư hỏng mất 60 - 65%, do nấm và mọt gỗ gây ra. Tác hại của mọt gỗ này gây ra lớn cho ngành chế biến khai thác và sử dụng gỗ.

Lịch sử nghiên cứu về họ mọt gỗ chân dài Platypodidae

1. Ngoài nước

Về hình thái và hệ thống phân loại, có các tác giả: Fabricius (1787), Herbst (1793), Olive (1794), Erichson (1836), những tác giả trên còn xếp nhóm mọt gỗ này là một giống trong họ Bostrychidae thuộc bộ cánh cứng (Col). Đến Chapuis (1866) nghiên cứu một cách hệ thống và chính thức nâng nhóm mọt gỗ này thành một họ độc lập: Platypodidae, trong tác phẩm này tác giả đã mô tả 9 giống và 202 loài, trong đó có 7 giống mới và 186 loài mới thuộc họ mọt gỗ chân dài Platypodidae, nhưng tác giả đã căn cứ vào đặc trưng hình thái bên ngoài nên đã nhầm lẫn giữa con đực và con cái, sau này được Strohmeyer (1914), và Schedl (1938, 1939, 1966),...tu chỉnh lại. Những năm tiếp sau được các tác giả mô tả và bổ sung các loài mới: Fairmaire (1868), Leconte (1873), Eichhoff (1881), Reitter (1916), Blandford (1894, 1896a, 1896b), Stebbing (91914), Strohmeyer (1910. 1914), Sampson (1912, 1923), Schedl (1952, 1965, 1966, 1970), Muẩyma (1961), Browne (1983, 1984).

Vị trí mọt gỗ Platypodidae trong bộ cánh cứng (Col) đã được Schedl 1938. (1939), Balachowsky (1949), căn cứ vào râu đầu chỉ có 6 đốt, đốt thứ 6 chùy râu hình trứng hoặc hình quả đào và rất dẹt, đặc biệt là đốt bàn chân thứ nhất dài hơn các đốt thứ 2, 3, 4 hợp lại, để phân chia các họ trong liên họ Scolytoidea trong bộ cánh cứng (Col). Cho đến nay sự phân chia này được coi như là hợp lý.

Về sinh học và phòng trừ mọt gỗ đã được các tác giả nghiên cứu thự nghiệm ở Châu Phi (Schedl 1961, 1962).

2. Trong nước

Trước đây, những tài liệu nghiên cứ về họ mọt gỗ này ở Việt Nam phần lớn do nhười nước ngoài đảm nhận (Blandford 1894, Schedl 1965, 1966).

Trong những năm gần đây có một số tài liệu nghiên cứu về thành phần loài, gỗ ký chủ của mọt gỗ này và đề cập đến phương pháp phòng trừ do cán bộ trong nước đảm nhận. (Lê Văn Nông 1963, 1974, 1975, 1977, 1985, 1994, Nguyễn Chí Thanh 1974, 1975).

Đặc trưng hình thái mọt gỗ chân dài Platypodidae

Mọt gỗ trưởng thành màu nâu, kích thước các loài trong họ có chiều dài biến đổi từ 2 - 12mm, chiều rộng từ 0,5 - 3,1mm, thân có hình trụ hơi nở về phía sau cánh cứng. Đầu có dạng hình trứng nhìn từ chính diện, chiều rộng của đầu nhìn từ trên xuống thấy rõ thấy rõ ràng, đầu có chiều rộng nhỏ hơn hoặc bằng chiều rộng của tấm lưng ngực trước. Trán thường bằng, có những chấm tròn hoặc chấm liên kết với nhau hình mạng lưới. Râu đầu thường đính ở khoảng giữa mắt kép và chân hàm trên. Râu đầu chỉ có 6 đốt, đốt cuối cùng có hình trứng, hình quả táo và rất dẹt. 

Mắt kép hình tròn, ôvan hoặc hình quả thận hay hạt đậu. Ngực gồm 3 đốt hình trụ, ngực trước, ngực giữa, ngực sau. Trong đó ngực trước có chiều dài thường lớn hơn chiều rộng, ngực giữa ngắn so với ngực trước, ngực sau dài hơn cả. 

Hai cánh trước được ki-tin hóa ở mức độ cao, có màu nâu hoặc màu cà phê, trên cánh cứng có những đường rãnh chấm, và cự ly giữa các rãnh chấm là khoảng các rãnh chấm, cánh cứng thường che kín bụng, hai cánh sau (cánh màng) có hệ gân cánh ít thay đổi.

Chân mọt gỗ chân dài thuộc loại chân chạy rất phát triển, 3 đôi chân tuy khác nhau về hình dạng nhưng số đốt bằng nhau. Bàn chân có 5 đốt, đặc biệt đốt bàn chân thứ nhất dài hơn đốt thứ 2, 3, 4 hợp lại, đốt thứ 4 ngắn và nhỏ nhất so với đốt 1, 2, 3 và 5 và không chia thùy, đốt thứ 5 mang một đôi vuốt. 

Đặc trưng hình thái bên ngoài của họ mọt gỗ chân dài Platypoddae

Bụng nhìn từ mặt lưng có 7 đốt, nhưng nhìn từ mặt dưới có 5 đốt, như vậy mảnh bụng nhìn từ dưới là do mảnh bụng đốt thứ 3 tạo nên. 

Genitalia con đực có cấu tạo tương đối ổn định gồm có thân hình trụ, chân nhỏ và vòng xuyến.

Phân bố

Họ mọt gỗ chân dài Platypodidae phân bố ở vùng nhiệt đới và á nhiệt đới ở miền Bắc Việt Nam, phân bố ở hầu hết các vùng còn có rừng và khai thác gỗ.

Đặc tính sinh học họ mọt gỗ chân dài Platypodidae

Trứng mọt được đẻ rải rác hoặc đẻ tập trung 5 - 7 cái xếp gần nhau ở trong hang mà mọt bố và mọt mẹ đào để đẻ trứng, trứng mọt không bao giờ được đẻ trên mặt phẳng gỗ lộ ra ngoài và không khí. Mỗi con cái Platypus solidus Walker đẻ trung bình từ 40 - 50 trứng, còn Crossotarsus externedentatus Fairm (Hữu Lũng - Lạng Sơn 1962 - 1964) đẻ 46 - 57 trứng.

Sâu non sau khi nở từ trứng hoạt động ngay, nhưng yếu ớt, vì không có chân ngực và chân bụng nên sự di chuyển của sâu non là do sự co dãn của các đốt. Thức ăn của sâu non là những sợi nấm Ambrosia do mọt bố, mẹ khi xâm nhập vào gỗ đã mang theo vào gây cấy trong đó. Sâu non mọt Platypus solidus Walker qua 4 lần lột xác và có 5 tuổi, sâu non không tham gia đào hang trong gỗ, mà tất cả hệ hống hàng mọt đều do mọt bố và mọt mẹ tạo nên. 

Buồng nhộng được đào sẵn bởi mọt bố mẹ. Hướng của buồng nhộng song song với thớ gỗ như Crossotarsus externedentatus Fairm.

Mọt trưởng thành mới thoát ra từ nhộng có màu vàng nhạt, và mềm, dần dần cánh cứng, tấm lưng ngực trước có màu thẫm lại như mọt trưởng thành đồng loại sau 2 - 3 ngày. Mọt Platypus solidus Walker sau khi thoát ra từ nhộng còn ở lại trong hang 2 - 3 ngày mới theo đường hang cũ do bố, mẹ chúng đào bay ra ngoài, chúng không tạo đường hang mới.

Sự hình thành hệ thống đường hang mọt gỗ: Toàn bộ vòng đời Patypodidae từ trứng, sâu non, nhộng và mọt trưởng thành đều diễn ra bên trong hang mọt gỗ, trừ thời gian mọt trưởng thành non mới bay ra ghép đôi và giao phối lần đầu là diễn ra bên ngoài hang mọt.

Hệ thống đường hang mọt gỗ gồm có các đường hang chính, đường hang nhánh (gồm đường hang nhánh cấp 1 và cấp 2). Chiều dài cả hệ thống đường hang mọt gỗ (gồm hang chính, hang nhánh) đối với mọt gỗ Platypus solidus Walker là 25 - 27,2cm. Ở trong cây gỗ trám trắng, chiều dài đường hang chính bình quân từ 6,1 - 6,3cm. Số luwngj đường hang nhánh trong 1 hệ thống đường hang mọt gỗ là 11 - 14.

Đường hang mọt gỗ Platypus solidus Walker

Thức ăn và gỗ ký chủ của mọt gỗ Platypodidae: Họ mọt gỗ chân dài Platypodidae này được xếp trong nhóm côn trùng Xylo-mycetophagy (nhóm côn trùng ăn gỗ và nấm). Sâu non và mọt trưởng thành dùng những sợi nấm làm thức ăn, mà không trực tiếp tiêu hóa gỗ, trong cơ quan tiêu hóa của sâu non có những sợi nấm Ambrosia mà hầu như không có mùn gỗ.

Gỗ ký chủ

Các loại gỗ thuộc các họ thực vật sau khi bị phá hại nặng: Gỗ sau sau Liquidambar formosana Hance (Altingiaceae) bị 12 loài mọt gỗ tấn công, gỗ trám trắng: Canarium album Raeusch (Burseraceae) bị 17 loài mọt tấn công, còn vạng trứng Endospermum chinensis Benth (Euphorbiaceae) có 12 loài mọt gỗ phá hại,...

Còn các loại gỗ thuộc các họ thực vật sau đây bị tấn công ít: re hương: Cinamomum glaucescens Hand-Mazz (Lauraceae), săng lẻ Lagerstroemia calyculata Kurz (Lythraceae) có 1 loài mọt tấn công,...chưa phát hiện họ mọt gỗ này tấn công gỗ cây lá kim sau khi chặt hạ ở Việt Nam.

Mọt gỗ Platypodidae có tính đa thực. Riêng loài Crossotarsus externedentatus Fairm tấn công vào 27 loài gỗ khác nhau, còn Platypus solidus Walker thì 58 và Platypus cupulatus Chapuis thì tấn công 13 loài gỗ thuộc các họ thực vật khác nhau.

Mọt gỗ Platypus solidus mỗi năm có 2 - 3 thế hệ. Mùa hè 1962-1964) ẩm độ không khí 80-88% và nhiệt độ là 25 - 30°C.

Biện pháp xử lý diệt mọt gỗ chân dài Platypodidae

Phòng trừ mọt gỗ bằng xử lý kỹ thuật 

Hong, phơi làm cho gỗ xẻ nhanh khô là một trong những biện pháp xử lý kỹ thuật để phòng trừ mọt gỗ. Ván gỗ trám trắng có độ ẩm khi mới xẻ là 85,4%. vạng trứng 92,4% và sau sau là 89,3% thì mọt gỗ chân dài đến xâm nhập, sau 20 - 24 ngày ẩm độ giảm xuống: trám trắng 34,8%, vạng trứng 35,1%, và sau sau là 31,1% bình quân là 33,6% (34%) ở ẩm độ này mọt gỗ không xâm nhập vào gỗ.

Phòng trừ bằng xử lý hóa học

Tẩm cây đứng: 

Tẩm cây đứng là đưa hóa chất bảo quản gỗ vào cây đang còn sống bằng biện pháp này: dùng LN-1:4% với lượng thuốc bột: 5 - 7kg/m³ có số lượng lỗ mọt xâm nhập: 40 - 30,1 lỗ/1000cm², độ sâu đường hang mọt giới hạn từ 4,08 - 2,66cm cũng như vậy đối với CuSO4: 40% với lượng thuốc bột: 5 - 7kh/m³, số lỗ mọt nhập: 34,1 - 13,5 lỗ/1000cm² và đường hang của mọt giới hạn ở độ sâu 3,85 - 1,56cm.

Định loại họ mọt gỗ chân dài Platypodidae 

Dịch vụ diệt mối, mọt hại gỗ chân dài chuyên nghiệp

Công ty diệt mối Anh Tuấn chuyên xử lý mọt gỗ chân dài tại khắp các quận, huyện tại Hà Nội bao gồm: Diệt mọt gỗ tại Cầu Giấy, diệt mọt gỗ tại Hoàn Kiếm, diệt mọt gỗ tại Đống Đa, diệt mọt gỗ tại Ba Đình, diệt mọt gỗ tại Hai Bà Trưng, diệt mọt gỗ tại Hoàng Mai, diêt mọt gỗ tại Thanh Xuân, diệt mọt gỗ tại Long Biên, Diệt mọt gỗ tại Nam Từ Liêm, diệt mọt gỗ tại Bắc Từ Liêm, diệt mọt gỗ Tây Hồ, diệt mọt gỗ tại Cầu Giấy, diệt mọt gỗ tại Hà Đông, diệt mọt gỗ tại Đông Anh, diệt mọt gỗ tại Mê Linh, diệt mọt gỗ tại Gia Lâm và các tỉnh trong cả nước. 

Cung cấp dịch vụ diệt mối, mọt hại gỗ uy tín, giá rẻ

Liên hệ diệt mối, mọt qua Hotline: 0979 48 48 55.

1. Dịch vụ diệt tận gốc các loại mối phá hại công trình xây dựng như: diệt mối gỗ ẩm (mối nhà), diệt mối đất, diệt mối gỗ khô, diệt mối cánh, diệt mọt gỗ.

2. Diệt mối xông khuân cửa, cầu thang, tủ bếp, ổ điện, trần gỗ, sàn gỗ, ốp chân tường gỗ, tủ tài liệu, két sắt, tủ quần áo, kho hàng...

3. Tư vấn, thiết kế, thi công xử lý phòng chống mối, mọt ngay từ nền móng cho các công trình bắt đầu xây dựng mới.

4. Dịch vụ diệt mối, muỗi, kiến, gián, chuột...bằng các hóa chất thế hệ mới (chỉ phun một lần duy nhất nhưng có tác dụng diệt trừ và xua đuổi côn trùng trong thời gian từ 4 - 6 tháng, thuốc không mùi, không gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người và môi trường).

5. Khử trùng các kho tài liệu, kho hàng hóa...bị côn trùng gây hại tấn công.

6. Kinh doanh các loại thuốc phòng chống mối, mọt, các loại thuốc bảo quản gỗ, thuốc diệt côn trùng: muỗi, kiến, gián... 

 Cam kết chất lượng diệt họ mọt gỗ chân dài Platypodidae

- Diệt mối tận gốc an toàn,nếu không hết mối sin hoàn lại tiền.

- Tuyệt đối an toàn vệ sinh môi trường.

- Bảo hành uy tín từ 1 đến 5 năm.

- Thuốc diệt mối, mọt có trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật của Bộ Nông nghiệp Phát tiển Nông Thôn.

- Giá cạnh tranh nhất so với các đơn vị diệt mối, mọt khác.

Xem thêm một số bài viết liên quan:

Thuốc chống mọt gỗ

Giới thiệu giống mọt Cryphalus Erichson 1836

Hylesinus Despectus Walker 1859

Giống mọt Scolytoplatypus Schaufuss 1891    

Giống Mọt Xyleborus Eichhoff 1864

========================================================

Mọi thông tin xin liên hệ:

Công Ty TNHH Kinh Doanh Dịch Vụ Diệt Mối Anh Tuấn

Địa chỉ: Ngõ 222, thôn Viên Nội, xã Vân Nội, huyện Đông Anh, Hà Nội

Điện thoại (Zalo): 0979 48 48 55

Email: tranvankhang201981@gmail.com

Website: www.dietmoianhtuan.com